Last modified: November 07, 2024

This article is written in: 🇵🇱

Instrukcje warunkowe

Typ logiczny (bool) w Pythonie może przyjmować jedną z dwóch wartości: True lub False. Jest to kluczowe dla działania instrukcji warunkowych, które decydują o przebiegu programu w zależności od spełnienia określonych kryteriów.

Tworzenie warunków

Instrukcje warunkowe w Pythonie są podstawą do podejmowania decyzji w kodzie. Można tworzyć warunki, które sprawdzają różne kryteria i na ich podstawie wykonują określone działania.

wiek = 18
czy_pelnoletni = wiek >= 18

W powyższym przykładzie, zmienna czy_pelnoletni będzie miała wartość True, ponieważ 18 jest równe 18.

Porównania

Python oferuje różne operatory porównania, które mogą być używane do tworzenia warunków:

Warto zwrócić uwagę na różnicę pomiędzy = a ==. Pierwszy służy do przypisania wartości do zmiennej, a drugi do porównania dwóch wartości.

Instrukcja warunkowa

Instrukcje warunkowe w Pythonie służą do wykonania określonego kodu w zależności od spełnienia pewnego warunku.

Podstawowa struktura to if-else:

if warunek:
    # kod wykonywany, gdy warunek jest prawdziwy
else:
    # kod wykonywany, gdy warunek jest fałszywy

W przypadku wielu warunków, można używać elif (skrót od "else if"):

if warunek1:
    # kod wykonywany, gdy warunek1 jest prawdziwy
elif warunek2:
    # kod wykonywany, gdy warunek1 jest fałszywy, ale warunek2 jest prawdziwy
else:
    # kod wykonywany, gdy żaden z wcześniejszych warunków nie jest prawdziwy

Operatory logiczne

Operatory logiczne w Pythonie są niezwykle przydatne do łączenia i modyfikowania warunków. Poniżej przedstawiono główne operatory logiczne:

• and - oba warunki muszą być prawdziwe, aby całe wyrażenie było prawdziwe.
• or - przynajmniej jeden warunek musi być prawdziwy, aby całe wyrażenie było prawdziwe.
• not - neguje warunek, zamieniając True na False i odwrotnie.

Operator and

Operator and jest używany, gdy chcemy, aby oba warunki były prawdziwe:

a = 5
    b = 10
    if a > 0 and b < 20:
        print("Obie wartości spełniają warunek.")

W powyższym przykładzie, komunikat zostanie wydrukowany, ponieważ oba warunki są prawdziwe (a > 0 oraz b < 20).

Operator or

Operator or jest używany, gdy chcemy, aby przynajmniej jeden z warunków był prawdziwy:

a = 5
b = 10
if a > 0 or b > 20:
    print("Przynajmniej jeden warunek jest prawdziwy.")

W powyższym przykładzie, komunikat zostanie wydrukowany, ponieważ pierwszy warunek jest prawdziwy (a > 0), mimo że drugi jest fałszywy (b > 20).

Operator not

Operator not jest używany do negacji warunku:

a = 5
if not a > 10:
    print("Warunek jest fałszywy.")

W powyższym przykładzie, komunikat zostanie wydrukowany, ponieważ a > 10 jest fałszywe, a not zmienia to na True.

Przykład zastosowania operatorów logicznych

a = 5
b = 10
c = 15

if a < b and b < c:
    print("a jest mniejsze od b, a b jest mniejsze od c.")

if a == 5 or b == 5:
    print("Przynajmniej jedna z wartości a lub b jest równa 5.")

if not a == 10:
    print("a nie jest równe 10.")

W tym przykładzie:

• Pierwsza instrukcja if sprawdza, czy a jest mniejsze od b i b jest mniejsze od c. Jeśli oba warunki są prawdziwe, drukuje komunikat.
• Druga instrukcja if sprawdza, czy a jest równe 5 lub b jest równe 5. Jeśli przynajmniej jeden z tych warunków jest prawdziwy, drukuje komunikat.
• Trzecia instrukcja if używa operatora not do sprawdzenia, czy a nie jest równe 10. Jeśli warunek jest fałszywy, drukuje komunikat.

Zastosowanie operatora or

W kontekście operatora or, dodatkowe wyjaśnienie działania wyrażenia:

odpowiedz = "TAK"
print(odpowiedz == "tak" or "TAK")

Wyrażenie to może być mylące. W rzeczywistości kod sprawdza, czy odpowiedz jest równa "tak", co jest fałszywe. Jednak drugi warunek (po operatorze or) jest po prostu wartością string "TAK", która jest zawsze traktowana jako prawdziwa w kontekście logicznym. Dlatego całe wyrażenie zwraca "TAK", ale nie z powodu spełnienia warunku porównania, tylko dlatego, że string "TAK" jest "prawdziwy".

Prawidłowe użycie powinno być:

odpowiedz = "TAK"
print(odpowiedz == "tak" or odpowiedz == "TAK")

W ten sposób oba warunki są poprawnie sprawdzane, a wynik jest True tylko wtedy, gdy odpowiedz jest równa "tak" lub "TAK".