Last modified: November 26, 2024
This article is written in: 🇵🇱
Zarządzanie wersjami Pythona za pomocą Pyenv
Pyenv to potężne narzędzie open-source, które umożliwia programistom łatwe zarządzanie wieloma wersjami Pythona na jednym komputerze. Dzięki Pyenv można nie tylko instalować i przełączać się między różnymi wersjami Pythona, ale także izolować środowiska dla poszczególnych projektów. Jest to szczególnie przydatne w sytuacjach, gdy pracujemy nad wieloma projektami wymagającymi różnych wersji Pythona lub gdy chcemy przetestować nasz kod pod kątem kompatybilności z różnymi wersjami interpretera.
Zalety korzystania z Pyenv
- Pozwala na przypisanie konkretnej wersji Pythona do danego projektu, eliminując konflikty między zależnościami.
- Umożliwia szybkie przełączanie się między wersjami Pythona bez konieczności ponownej instalacji czy konfiguracji systemu.
- Ułatwia testowanie aplikacji pod różnymi wersjami Pythona, co jest kluczowe dla utrzymania kompatybilności.
- Proces instalacji i zarządzania jest prosty i intuicyjny, nawet dla początkujących użytkowników.
Dostępne wersje Pythona
Python przeszedł długą drogę od swojego powstania, a każda kolejna wersja wprowadzała istotne zmiany i usprawnienia. Poniżej znajduje się zestawienie głównych wersji Pythona wraz z datami wydania i najważniejszymi zmianami, które wprowadzały.
Seria Python 2.x
| Wersja | Data Wydania | Główne Zmiany |
| 2.0 | 16.10.2000 | - List comprehensions (wyrażenia listowe), umożliwiające tworzenie nowych list w bardziej zwięzły sposób. - Detektor cyklu w zbieraniu śmieci, poprawiający zarządzanie pamięcią. |
| 2.1 | 17.04.2001 | - Wprowadzenie zagnieżdżonych zakresów (nested scopes), pozwalających na lepsze zarządzanie zmiennymi w funkcjach. - Docstrings (dokumentacja w funkcjach), umożliwiające dodawanie opisu funkcji bezpośrednio w jej definicji. |
| 2.2 | 21.12.2001 | - Nowy model typów i klas, unifikujący klasy i typy. - Generatory, wprowadzenie słowa kluczowego yield, umożliwiającego tworzenie iteratorów w prosty sposób. |
| 2.3 | 29.07.2003 | - Wprowadzenie setów (zbiorów) jako nowego typu danych. - Nowa biblioteka datetime do pracy z datami i czasem. |
| 2.4 | 30.11.2004 | - Dekoratory funkcji, umożliwiające modyfikowanie funkcji w momencie ich definiowania. - Wyrażenia generatorów, pozwalające na tworzenie generatorów w jednej linijce kodu. |
| 2.5 | 19.09.2006 | - Wprowadzenie instrukcji with, ułatwiającej zarządzanie zasobami takimi jak pliki czy połączenia sieciowe.- Wyrażenia warunkowe, pozwalające na skrócony zapis instrukcji warunkowych. |
| 2.6 | 01.10.2008 | - Dodanie funkcji wprowadzonych w Pythonie 3.x, przygotowujących do migracji. - Poprawki błędów i optymalizacje. |
| 2.7 | 03.07.2010 | - Ostatnia wersja z serii 2.x, wsparcie przedłużone do 2020 roku. - Dictionary comprehensions (wyrażenia słownikowe). - Usprawnienia modułu unittest. |
Seria Python 3.x
| Wersja | Data Wydania | Główne Zmiany |
| 3.0 | 03.12.2008 | - Przełomowe zmiany niekompatybilne z serią 2.x. - print() jako funkcja zamiast instrukcji.- Nowa semantyka napisów, gdzie Unicode jest domyślnym typem. - Zmiana w operatorze dzielenia: / zwraca wynik zmiennoprzecinkowy, // całkowitoliczbowy. |
| 3.1 | 27.06.2009 | - Poprawa wydajności. - Nowa biblioteka wejścia/wyjścia. - Wprowadzenie OrderedDict w module collections. |
| 3.2 | 20.02.2011 | - Wsparcie dla modułu concurrent.futures do programowania równoległego.- Nowy moduł argparse do analizy argumentów wiersza poleceń.- Lepsza reprezentacja liczb zmiennoprzecinkowych. |
| 3.3 | 29.09.2012 | - Wprowadzenie yield from dla generatorów.- Nowe moduły takie jak faulthandler.- Ulepszenia w funkcjach systemowych i plikowych. |
| 3.4 | 16.03.2014 | - Wprowadzenie modułu asyncio do programowania asynchronicznego.- Typy wyliczeniowe (enums) w module enum.- Nowa biblioteka pathlib do obsługi ścieżek plików. |
| 3.5 | 13.09.2015 | - Wprowadzenie słów kluczowych async i await.- Operator mnożenia macierzy @. |
| 3.6 | 23.12.2016 | - Napisy formatowane (f-strings), ułatwiające wstawianie zmiennych do ciągów znaków. - Poprawa wydajności słowników. - Ulepszenia w asynchroniczności. |
| 3.7 | 27.06.2018 | - Dataclasses, czyli prosty sposób na tworzenie klas danych. - Odroczona ewaluacja adnotacji typów. - Context Variables dla lepszego zarządzania stanem w programowaniu asynchronicznym. |
| 3.8 | 14.10.2019 | - Operator morsa :=, umożliwiający przypisywanie w wyrażeniach.- Wprowadzenie parametrów tylko pozycyjnych w funkcjach. |
| 3.9 | 05.10.2020 | - Nowe operatory złączeń dla słowników: | i |=.- Funkcje str.removeprefix() i str.removesuffix(). |
| 3.10 | 04.10.2021 | - Pattern Matching (dopasowywanie wzorców), przypominające instrukcje switch/case.- Ulepszenia w podpowiedziach typów. |
| 3.11 | 03.10.2022 | - Znaczące poprawy wydajności. - Lepsze komunikaty błędów. - Ulepszenia w debugowaniu. |
| 3.12 | 02.10.2023 | - Bardziej elastyczne f-stringi. - Wsparcie dla protokołu buforowania. - Nowe narzędzia do debugowania i profilowania. - Wsparcie dla izolowanych podinterpreterów z osobnymi GIL (Global Interpreter Lock). - Poprawa komunikatów błędów i wydajności. |
| 3.13 | Planowana: 2024 | - Wprowadzenie kompilatora JIT (Just-In-Time) dla jeszcze lepszej wydajności. - Implementacja PEP 649 dotyczącego opóźnionej ewaluacji adnotacji. - Dalsze optymalizacje i ulepszenia. |
Sprawdzanie zainstalowanej wersji Pythona
Znajomość zainstalowanej wersji Pythona jest kluczowa dla odpowiedniego dostosowania środowiska pracy, instalacji kompatybilnych pakietów oraz rozwiązywania problemów związanych z kompatybilnością kodu.
Linux
W systemach Linux można sprawdzić zainstalowaną wersję Pythona za pomocą terminala:
python --versionJeśli masz zainstalowane zarówno Pythona 2, jak i Pythona 3, możesz użyć:
python2 --version
python3 --versionJeśli polecenie python odnosi się do Pythona 2, a chcesz użyć Pythona 3 jako domyślnego, możesz utworzyć alias:
alias python=python3Windows
Na Windowsie otwórz Wiersz Poleceń (Command Prompt) lub PowerShell i wpisz:
python --versionJeśli pojawi się komunikat o błędzie, oznacza to, że Python nie jest dodany do zmiennej środowiskowej PATH. Możesz to naprawić, dodając ścieżkę do pliku python.exe do zmiennych środowiskowych lub zaznaczając opcję "Add Python to PATH" podczas instalacji.
Upgrade Pythona
Aktualizacja Pythona jest ważna dla dostępu do najnowszych funkcjonalności, poprawek bezpieczeństwa i wydajności. Proces ten różni się w zależności od systemu operacyjnego.
Linux
Używanie menedżera pakietów
W dystrybucjach takich jak Ubuntu czy Debian, możesz zaktualizować Pythona za pomocą apt:
sudo apt-get update
sudo apt-get install python3Kompilacja ze źródeł
Jeśli najnowsza wersja Pythona nie jest dostępna w repozytoriach, możesz skompilować ją samodzielnie.
I. Pobierz najnowszą wersję Pythona ze strony python.org.
II. Zainstaluj niezbędne biblioteki:
CODE_BLOCK_PLACEHOLDER III. Rozpakuj i skompiluj źródła:
sudo apt-get install build-essential libssl-dev libffi-dev python3-devUżycie make altinstall zapobiega nadpisaniu domyślnej wersji Pythona.
Windows
Pobieranie nowej wersji z internetu
- Pobierz instalator ze strony python.org.
- Uruchom instalator i postępuj zgodnie z instrukcjami. Upewnij się, że zaznaczasz opcję "Add Python to PATH".
- Aktualizacja istniejącej wersji** Jeśli masz zainstalowaną starszą wersję, instalator automatycznie ją zaktualizuje.
Pyenv
Pyenv dla Windows pozwala na zarządzanie wieloma wersjami Pythona.
I. Zainstaluj pyenv-win:
tar -xf Python-3.x.x.tgz
cd Python-3.x.x
./configure --enable-optimizations
make -j 8
sudo make altinstallII. Dodaj do zmiennej PATH:
%USERPROFILE%\.pyenv\pyenv-win\bin%USERPROFILE%\.pyenv\pyenv-win\shims
III. Instalacja nowej wersji Pythona:
pip install pyenv-win --target %USERPROFILE%\.pyenvIV. Ustawienie wersji globalnej:
pyenv install 3.x.xJak działa Pyenv?
Pyenv manipuluje zmienną środowiskową PATH, aby przełączać między różnymi wersjami Pythona. Dodaje do niej ścieżkę do specjalnego katalogu shims, który zawiera "cienie" poleceń Pythona. Gdy uruchamiasz polecenie python, system najpierw sprawdza shims, które następnie kierują do odpowiedniej wersji Pythona, zgodnie z konfiguracją Pyenv.
Mechanizm działania
I. Shims (cienie)
Shims są małymi skryptami przechwytującymi wywołania do poleceń Pythona. Gdy użytkownik uruchamia polecenie, które odnosi się do Pythona (np. python, pip), pyenv najpierw przechwytuje to wywołanie i przekierowuje je do odpowiedniej wersji Pythona. Shims umożliwiają dynamiczne zarządzanie wersjami Pythona, pozwalając na przełączanie między nimi bez potrzeby bezpośredniej modyfikacji ścieżek w systemie operacyjnym. Działa to w tle i pozwala użytkownikowi korzystać z wybranej wersji Pythona zgodnie z kontekstem (globalnym, lokalnym lub środowiskowym).
II. Zmienna PYENV_VERSION
Ta zmienna środowiskowa jest jednym z mechanizmów definiujących, która wersja Pythona jest aktywna w danym momencie. Ustawienie PYENV_VERSION na konkretną wersję Pythona powoduje, że system będzie korzystać z tej wersji, dopóki zmienna pozostanie aktywna lub dopóki użytkownik nie zdefiniuje innej wersji dla konkretnego projektu. Jest to elastyczne rozwiązanie, pozwalające na chwilowe zmiany wersji, np. podczas sesji terminalowej.
III. Plik .python-version
Jest to lokalny plik konfiguracyjny, który można umieścić w katalogu projektu. Pyenv automatycznie wykrywa jego obecność i przypisuje wersję Pythona zgodnie z zawartością pliku. Jest to szczególnie przydatne dla projektów, które wymagają specyficznej wersji Pythona, zapewniając, że każdy użytkownik pracujący nad projektem będzie korzystać z tej samej wersji języka. Plik .python-version może być przechowywany w repozytorium projektu, co dodatkowo ułatwia zarządzanie wersjami w zespole programistycznym.
IV. Kolejność priorytetów
Pyenv ustala, z której wersji Pythona korzystać na podstawie hierarchii źródeł wersji. Hierarchia priorytetów wygląda następująco:
- Zmienna środowiskowa
PYENV_VERSION— jeżeli jest ustawiona, jej wartość ma najwyższy priorytet i decyduje o aktywnej wersji Pythona. - Plik
.python-versionw bieżącym katalogu — jeśli nie jest ustawiona zmiennaPYENV_VERSION, pyenv sprawdza, czy istnieje plik.python-versionw katalogu projektu. Jeżeli tak, pyenv używa wersji Pythona określonej w tym pliku. - Wersja globalna ustawiona przez
pyenv global— w przypadku braku pliku.python-versionoraz zmiennejPYENV_VERSION, pyenv korzysta z globalnej wersji ustawionej za pomocą poleceniapyenv global.
Instalacja
Aby zainstalować Pyenv, postępuj zgodnie z poniższymi instrukcjami dla swojego systemu operacyjnego.
Linux i MacOS
I. Zainstaluj zależności:
pyenv global 3.x.xII. Zainstaluj Pyenv:
# Dla Ubuntu/Debiana
sudo apt-get update
sudo apt-get install -y make build-essential libssl-dev zlib1g-dev \
libbz2-dev libreadline-dev libsqlite3-dev wget curl llvm \
libncursesw5-dev xz-utils tk-dev libxml2-dev libxmlsec1-dev libffi-dev liblzma-devIII. Zaktualizuj plik konfiguracji shel'a:
Dodaj następujące linie do ~/.bashrc lub ~/.zshrc:
curl https://pyenv.run | bashIV. Zrestartuj terminal lub wykonaj:
export PATH="$HOME/.pyenv/bin:$PATH"
eval "$(pyenv init --path)"
eval "$(pyenv virtualenv-init -)"Windows
I. Pobierz i zainstaluj pyenv-win z repozytorium GitHub.
II. Dodaj ścieżki do zmiennych środowiskowych:
%USERPROFILE%\.pyenv\pyenv-win\bin%USERPROFILE%\.pyenv\pyenv-win\shims
III. Sprawdź instalację:
source ~/.bashrcZarządzanie wersjami Pythona
Instalacja konkretnej wersji Pythona
Aby zainstalować konkretną wersję Pythona, użyj polecenia:
pyenv --versionMożesz wyświetlić listę dostępnych wersji za pomocą:
pyenv install 3.10.0Ustawienie wersji Pythona dla danego katalogu
Jeśli chcesz, aby w danym projekcie używana była konkretna wersja Pythona:
I. Przejdź do katalogu projektu:
pyenv install --listII. Ustaw wersję lokalną:
cd /ścieżka/do/projektuUtworzy to plik .python-version z numerem wersji.
Ustawienie globalnej wersji Pythona
Aby ustawić domyślną wersję Pythona dla całego systemu użytkownika:
pyenv local 3.10.0Wyświetlanie listy dostępnych wersji Pythona
Aby zobaczyć, które wersje Pythona są zainstalowane:
pyenv global 3.10.0Przykładowy wynik:
pyenv versionsV. Sprawdzanie bieżącej wersji Pythona
Aby sprawdzić, która wersja Pythona jest aktualnie aktywna:
system
* 3.8.0 (set by /home/user/.pyenv/version)
3.9.0
3.10.0Dodatkowe informacje
Aktualizacja Pyenv:
Aby zaktualizować Pyenv do najnowszej wersji, wykonaj:
pyenv versionUsuwanie wersji Pythona:
Jeśli chcesz usunąć zainstalowaną wersję:
cd $(pyenv root)
git pullIntegracja z Virtualenv:
Pyenv współpracuje z pyenv-virtualenv, umożliwiając łatwe tworzenie i zarządzanie wirtualnymi środowiskami dla wielu wersji Pythona, co jest przydatne przy pracy nad projektami z różnymi wymaganiami co do wersji. Tworzenie środowiska dla konkretnej wersji Pythona odbywa się za pomocą polecenia pyenv virtualenv, np. pyenv virtualenv 3.8.10 myenv-3.8 tworzy środowisko myenv-3.8 działające na wersji 3.8.10. Można łatwo aktywować to środowisko przez pyenv activate myenv-3.8, a dezaktywować je komendą pyenv deactivate. Pyenv wykrywa także lokalny plik .python-version w katalogu projektu, co pozwala automatycznie aktywować przypisane środowisko przy wejściu do katalogu projektu – jest to pomocne przy pracy zespołowej, gdyż zapewnia zgodność środowisk na różnych maszynach. Pełna lista dostępnych wersji i środowisk jest dostępna przez pyenv versions, gdzie aktywne środowisko oznaczone jest gwiazdką. Usuwanie środowisk odbywa się za pomocą polecenia pyenv uninstall myenv-3.8, co pozwala utrzymać porządek i zapobiegać gromadzeniu niepotrzebnych środowisk.